Wat is clownseczeem? En hoe kun je het behandelen?

Clownseczeem, ook wel periorale dermatitis genoemd, is een veelvoorkomende huidaandoening die zich rondom de mond, neus en ogen manifesteert. Bij mijn zoontje Armaan zie ik bijna altijd dat zijn huid op die plekken rood en geïrriteerd wordt wanneer hij verkouden is. Hij lijkt dan letterlijk op een clowntje. Dit zette me aan het denken: komt deze aandoening echt door zijn verkoudheid, of speelt er iets anders mee? Om dit beter te begrijpen, ben ik op onderzoek uitgegaan. In deze blog neem ik jullie mee in wat clownseczeem precies is en wat mogelijke oorzaken én oplossingen kunnen zijn.

Wat is Clownseczeem?

Clownseczeem is een ontstekingsaandoening van de huid die zich kenmerkt door kleine rode bultjes, schilfering en soms puistjes rond de mond. Deze bultjes kunnen zich ook verspreiden naar de neus en de huid rondom de ogen. Hoewel het lijkt op eczeem, is clownseczeem een aparte aandoening die vaak wordt veroorzaakt door externe factoren, zoals het gebruik van bepaalde huidverzorgingsproducten, hormonale schommelingen of een verzwakte huidbarrière. Dit laatste is vooral relevant voor mensen met atopisch eczeem, die daardoor een verhoogde kans hebben om clownseczeem te ontwikkelen. Omdat eczeem gepaard gaat met een verstoorde huidbarrière, is de huid gevoeliger voor externe prikkels en ontstekingen. Wanneer de huidbarrière verzwakt is, biedt de huid minder bescherming tegen irriterende stoffen, waardoor aandoeningen zoals clownseczeem gemakkelijker kunnen ontstaan.

Zelf dacht ik altijd dat clownseczeem een eerste teken was van een eczeemopvlamming op de rest van Armaans lichaam. Maar hoewel de aandoening op zichzelf staat, is het eigenlijk wel logisch dat wanneer de huid getriggerd wordt en onderhuids een eczeemopvlamming op gang komt, clownseczeem sneller zichtbaar wordt.

Oorzaken van Clownseczeem

Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan het ontstaan van clownseczeem:

1. Gebruik van corticosteroïden
Langdurig gebruik van crèmes of zalven met corticosteroïden kan de huid verzwakken en ontstekingen veroorzaken. Dus naast de al verzwakte huidbarrière bij mensen met eczeem, kan ook het gebruik van hormoonzalven tijdens eczeemopvlammingen clownseczeem triggeren. Het is een dubbele uitdaging voor mensen met eczeem, omdat de behandeling voor hun huidaandoening juist deze vervelende reactie kan uitlokken.

2. Hormonale schommelingen
Hormonale veranderingen, zoals tijdens de menstruatiecyclus of zwangerschap, kunnen clownseczeem verergeren. Deze fluctuaties kunnen de huid gevoeliger maken voor ontstekingen, wat leidt tot uitbraken van clownseczeem.

3. Irritatie door huidverzorgingsproducten
Bepaalde cosmetica, tandpasta’s met fluoride of sterk reinigende producten kunnen de huid irriteren en bijdragen aan het ontstaan van clownseczeem. Daarom is het belangrijk om goed op je huid te letten en signalen te herkennen.

Bij Armaan merk ik bijvoorbeeld dat hij enthousiast zijn tanden poetst, maar vaak vergeet de tandpasta goed van zijn gezicht af te spoelen. Als moeder moet ik er altijd op letten dat zijn mondhoeken schoon zijn, omdat tandpasta daar irritatie kan veroorzaken, wat bijdraagt aan de ontwikkeling van clownseczeem.

4. Verzwakte weerstand
Een verzwakt immuunsysteem speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van clownseczeem. Wanneer je weerstand laag is, zoals bij een verkoudheid, kan je lichaam minder goed ontstekingen en infecties bestrijden. Hierdoor wordt de huid gevoeliger voor irriterende stoffen en omgevingsfactoren, wat kan leiden tot meer ontstekingen en uitbraken van huidaandoeningen zoals clownseczeem.

Dit deed me beseffen dat een verkoudheid, samen met een verzwakte weerstand en symptomen zoals snot, tranende ogen en een droge huid rond de mond, eigenlijk dé ingrediënten zijn voor het ontstaan van clownseczeem.

Symptomen van Clownseczeem

• Rode bultjes of puistjes rond de mond, neus en ogen
• Schilferige of droge huid in het getroffen gebied
• Branderig of jeukend gevoel
• Soms kunnen er met pus gevulde bultjes ontstaan, vergelijkbaar met acne

Het belangrijkste onderscheid met andere huidaandoeningen is dat clownseczeem meestal beperkt blijft tot de zones rond de mond en ogen.

Hoe seizoensovergangen en een verzwakte weerstand clownseczeem kunnen verergeren

De overgang naar de herfst en winter kan ook een grote invloed hebben op de huid. Koudere temperaturen en lagere luchtvochtigheid kunnen de huid uitdrogen, waardoor deze gevoeliger wordt voor ontstekingen.

Daarnaast kan een verzwakte weerstand in deze periode een belangrijke factor zijn. Als je weerstand verzwakt is, bijvoorbeeld door stress, onvoldoende slaap, slechte voeding of een recente ziekte, kan dit het risico op clownseczeem vergroten. Een sterk immuunsysteem helpt om ontstekingen onder controle te houden, maar bij een verzwakt immuunsysteem heeft je huid meer moeite om zichzelf te verdedigen tegen irriterende stoffen en ontstekingsreacties. 

Behandeling van Clownseczeem

De behandeling van clownseczeem vraagt om geduld en zorgvuldige aandacht voor de huidverzorging. Hier zijn enkele stappen die kunnen helpen:

1. Stoppen met corticosteroïden: Als je crèmes met corticosteroïden gebruikt, kan het noodzakelijk zijn om hiermee te minderen of helemaal te stoppen. Dit moet altijd in overleg met een dermatoloog, omdat het belangrijk is om een afbouwschema te volgen. Plotseling stoppen kan namelijk eczeemopvlammingen veroorzaken, wat de situatie verergert.
2. Vermijden van irriterende producten: Gebruik milde, niet-irriterende reinigers en vermijd agressieve cosmetica of tandpasta’s met fluoride, die de huid kunnen irriteren en het clownseczeem kunnen verergeren.
3. Versterk je weerstand: Een gezonde levensstijl helpt om je weerstand te verbeteren, wat ook een positief effect kan hebben op de huid. Zorg voor een gevarieerd dieet met voldoende groenten en fruit, slaap genoeg, neem pure vitamines en verminder stress. Dit helpt je immuunsysteem sterker te maken, waardoor je beter bestand bent tegen huidaandoeningen.
4. Gebruik van antibiotica: In sommige gevallen kunnen lokale of orale antibiotica nodig zijn om de ontsteking te verminderen. Deze worden door een arts voorgeschreven en kunnen helpen om het clownseczeem sneller onder controle te krijgen.
5. Hydraterende en kalmerende crèmes: Gebruik crèmes met natuurlijke ingrediënten die de huid kalmeren, voeden en een beschermende laag vormen. Dit helpt de natuurlijke huidflora in balans te houden en de huidbarrière te versterken. De dagelijkse onderhoudscrème van Rivaana is een goede, huidvriendelijke keuze die geschikt is voor zowel baby’s, kinderen als volwassenen.

Bij mijn zoontje Armaan merk ik dat wanneer ik de onderhoudscrème van Rivaana gebruik, zijn huid meteen minder rood wordt en kalmeert. Na een paar dagen zijn de plekken waar het clownseczeem zat rustiger, en vervelt de geïrriteerde huid. Vervolgens komt er een zachte, gezonde huidlaag tevoorschijn.

Conclusie

Het versterken van je immuunsysteem en het goed verzorgen van je huid zijn cruciaal om clownseczeem te beheersen en je huid gezond te houden. Heb jij last van clownseczeem of heb je tips om de symptomen te verlichten? Deel ze gerust in de reacties! We zijn ook erg benieuwd of de producten van Rivaana jouw huid hebben geholpen om clownseczeem te minimaliseren. Door onze ervaringen te delen, kunnen we samen groeien en elkaar ondersteunen. Op die manier kunnen we clownseczeem toch een vrolijke oplossing bieden!

- Anisha Biharie, Founder Rivaana Skincare